Choroby towarzyszące

Cukrzyca

Choroba, która może być stanem niedoboru Insuliny (typ 1) lub stanem oporności na endogenną Insulinę (typ 2).

Typ 1 dotyczy najczęściej młodych pacjentów, obserwowany również w 3 dekadzie życia.

Pacjenci operowani z powodu choroby zwyrodnieniowej to najczęściej osoby chorujące na cukrzycę typu 2. Dotyczy to głównie osób starszych i z nadwagą.

Cukrzyca wiąże się z wyższym ryzykiem rozwinięcia zakażenia pooperacyjnego, dlatego niezmiernie ważna jest właściwa kontrola poziomu glukozy we krwi i stabilny jej poziom.

Naukowo dowiedziono, że poziomy glukozy >200 mg/dL wiąże się z częstszą infekcją głęboką w przypadku operacji wymiany stawu.

Właściwa kontrola cukrzycy powinna rozpocząć się tygodnie przed planowaną operacją. Pacjenci z typem 1 powinni mieć poziomy glukozy 100-150 mg/dL przynajmniej 7 dni przed operacją.

Konieczna również jest kontrola poziomu hemoglobiny glikowanej (HbA1c). Wynik jest traktowany jako kryterium wyrównania cukrzycy. Jej prawidłowe wartości u zdrowego człowieka wynoszą od 4-6%. U pacjentów długo chorujących na cukrzycę wartość ta nie powinna przekraczać 7%- świadczy to o dobrze kontrolowanej cukrzycy.

Przedoperacyjnie jej górna granica powinna wynosić 7,5%. Jest to niezbędne do ograniczenia wystąpienia infekcji pooperacyjnej lub problemów z gojeniem rany.

Do przyjęcia do szpitala na zabieg endoprotezoplastyki wymagane jest uzyskanie zaświadczenia od prowadzącego diabetologa z poziomem HbA1c oraz o braku przeciwwskazań do operacji.

Choroby serca

Jest to temat bardzo obszerny temat. Kardiologiczny stan pacjenta wymagającego leczenia operacyjnego może być bardzo różny- od dobrze kontrolowanego nadciśnienia tętniczego po spoczynkową duszność z powodu niewydolności serca. Bardzo często spotykam się z tymi problemami pacjentów. Niestety zdarza się tak, że pacjent ma tak wysokie kardiologiczne ryzyko okołooperacyjne, że nie może być operowany- operacja jest stanem zagrożenia życia.

• Stan po zawale serca

Przebyty zawał serca, niestabilna choroba wieńcowa są uważane za wysokie ryzyko okołooperacyjne. Obecnie uważa się, że czas od zawału do operacji np. stawu biodrowego powinien być nie krótszy niż 6 miesięcy. Oczywiście zabieg operacyjny może odbyć się po uzyskaniu odpowiednich zgód od kardiologa.

• Choroba zastawkowa

Stenoza oznacza zwężenie. Jeżeli pacjent posiada istotną stenozę zastawkową, a co za tym idzie ma objawy o niej świadczące- wymaga plastyki lub wymiany zastawki przed operacją endoprotezoplastyki stawu.

• Arytmie

Jeśli u pacjentka zdiagnozowano świeżą arytmię- wymaga ona dalszej diagnostyki u kardiologa. Niektóre arytmie będą wymagały brania leków antyarytmicznych lub rozrzedzających krew, inne arytmie mogą wymagać wszczepienia stymulatora serca. Bardzo ważne jest w przypadku leków rozrzedzających krew przed planowaną operacją- o ich modyfikację lub odstawienie przez prowadzącego kardiologa. Wynika to z bezpieczeństwa okołooperacyjnego.

• Stan po rewaskularyzacji

Rewaskularyzacja jest to ponowne udrożnienie- przeprowadzane wewnątrznaczyniowo przy pomocy stentów lub poprzez klasyczną operację na otwartym sercu- tzw. bypassy. Zalecane jest odroczenie operacji ortopedycznej na okres przynajmniej roku po operacjach kardiochirurgicznych z powodu konieczności przyjmowania leków rozrzedzających krew.

• Nadciśnienie płucne

Jest związane z wieloma powikłaniami pooperacyjnymi w tym: niewydolnością oddechową, zapaleniem płuc, koniecznością respiratoroterapii. Niestety, według statystyk, źle leczone nadciśnienie płucne jest powodem śmierci pacjenta w 2,4% przypadków po operacjach.

Choroby tarczycy i przytarczyc

Najczęstszą chorobą endokrynologiczną u pacjentów poddawanych endoprotezoplastyce stawów jest niedoczynność tarczycy (choroba Hashimoto). W przypadku rozchwianych wyników badań hormonów tarczycy- TSH, Ft3 i Ft4 należy pilnie skonsultować się ze specjalistą endokrynologiem. W przypadku planowania operacji ortopedycznej- konieczne jest uzyskanie zgody o braku przeciwwskazań od endokrynologa. Istotne jest aby tarczyca była w fazie eutyreozy, a zaświadczenie zawierało ostatnie wyniki badań hormonów tarczycy.

Najczęstszą chorobą endokrynologiczną u pacjentów poddawanych endoprotezoplastyce stawów jest niedoczynność tarczycy (choroba Hashimoto). W przypadku rozchwianych wyników badań hormonów tarczycy- TSH, Ft3 i Ft4 należy pilnie skonsultować się ze specjalistą endokrynologiem. W przypadku planowania operacji ortopedycznej- konieczne jest uzyskanie zgody o braku przeciwwskazań od endokrynologa. Istotne jest aby tarczyca była w fazie eutyreozy, a zaświadczenie zawierało ostatnie wyniki badań hormonów tarczycy.

Niewydolność nerek

Poziom kreatyniny w surowicy krwi >2 mg/dL uważany jest za niezależny czynnik na pooperacyjne powikłania ze strony układu krążenia i nerek.

W przypadku przewlekłej niewydolności nerek pacjentom nie powinno się oferować implantów z oboma powierzchniami stawowymi metalowymi. Wiąże się to z osłabionym wydalaniem jonów metali.

Bezdech senny

Jest uważany jako pojawiający się czynnik ryzyka po operacji endoprotezoplastyki. Wiąże się z większą częstością niewydolności oddechowej, w tym zatorowości płucnej oraz ze zwiększoną koniecznością intubacji pacjenta. Jeśli posiadasz i korzystasz w domu z aparatu CPAP stosowanego w nocy- konieczne zabierz go ze sobą na hospitalizację.

Palenie papierosów

Palenie jest uważane za zwiększające powikłania oddechowe po operacji, nawet w przypadku kiedy pacjent nie choruje na przewlekłe choroby płuc. Zwiększa pięciokrotnie ryzyko pooperacyjnych komplikacji, łącznie z koniecznością przyjęcia pacjenta na Oddział Intensywnej Terapii.

Palenie powoduje:

1. Zwężenie drobnych naczyń krwionośnych zmniejszając dopływ tlenu do tkanek.
2. Szybsze powstawanie skrzepów w naczyniach krwionośnych co może prowadzić do powikłań sercowych i z problemów z przepływem krwi.
3. Wzrost ciśnienia tętniczego i częstość akcji serca.

Z w/w powodów bardzo ważne jest aby rzucić palenie przed planowaną operacją co pozwoli na zmniejszenie ryzyka okołooperacyjnego.

POCHP- przewlekła obturacyjna choroba płuc

Związana najczęściej z paleniem tytoniu. W przypadku leczenia operacyjnego podnosi ryzyko incydentu niewydolności oddechowej po operacji. Ograniczenie objawów POCHP można osiągnąć rzucając palenie.

Nadużywanie alkoholu / Delirium

Bardzo ważny temat, który nie powinien być przemilczany zarówno przez lekarza jak i pacjenta. Regularne spożywanie napojów alkoholowych pogarsza spodziewaną współpracę z pacjentem. W szczególności istotne jest to w okresie okołooperacyjnym. W przypadku zatajenia przez pacjenta informacji o stosowaniu używek- konsekwencje mogą być katastrofalne. Związane jest to z wystąpieniem Delirium, czyli majaczenia alkoholowego, które jest uważane za stan zagrożenia życia. Objawia się zaburzeniami świadomości, orientacji co do miejsca i własnej osoby.

Zakażenie układu moczowego (ZUM)

Występuje znacznie częściej u kobiet z powodu różnic anatomicznych cewki moczowej. Obecnie jako przeciwwskazanie do operacji jest objawowy ZUM, który musi być wyleczony przed planowaną operacją. Bezobjawowe ZUM nie jest bezwzględnym przeciwwskazaniem, niemniej jednak jest to tocząca się infekcja, którą powinno się wyleczyć. Posiewy moczu nie są bezwzględnie wymagane podczas etapu przygotowania do operacji, ale niektóre oddziały mogą takowych wymagać.

Reumatoidalne Zapalenie Stawów (RZS)

Jest to choroba układowa, w przebiegu której bardzo często pacjenci wymagają operacji wymiany stawów ze względu na ich dużą destrukcję. W leczeniu tej choroby korzysta się z różnych grup leków. Często takie leczenie przed planowaną operacją wymiany stawu musi być zmodyfikowane tj. dawki i ilość przyjmowanego leku lub nawet konieczne jest odstawienie danych leków. Konieczna jest wcześniejsza wizyta e lekarza reumatologa, na której odbędzie się, jeśli w danym przypadku jest konieczna, korekta leczenia i uzyskanie zaświadczenia o braku przeciwwskazań do leczenia operacyjnego.