Badanie dodatkowe

Możemy wyróżnić szereg badań dodatkowych, które pomagają potwierdzić lub wykluczyć rozpoznanie. Musimy zdawać sobie sprawę, że przy zlecaniu i wykonywaniu badań dodatkowych powinniśmy kierować się zdrowym rozsądkiem- to znaczy wykonywać badania w pewnej kolejności- od najprostszego do najbardziej zaawansowanego, a nie odwrotnie. Niektóre badania nie będą pomocne w diagnozowaniu pewnych przyczyn bólu w stawach biodrowych, a więc po co je wykonywać i narażać pacjenta na często niepotrzebne koszty..?

RTG

Fot. 1 RTG stawów biodrowych w projekcji przednio-tylnej (AP)

 Rentgen jest to podstawowe badanie dodatkowe i bardzo często wystarczy do postawienia rozpoznania. Jest ogólnodostępne, jednakże wymaga skierowania od lekarza. Należy pamiętać, że w przypadku stawów parzystych (np. posiadamy dwa stawy biodrowe- lewy i prawy) powinno się wykonywać RTG obu stawów do porównania. Ważne, aby zdjęcia wykonane były w przynajmniej 2 projekcjach. W specyficznych przypadkach konieczne jest wykonanie większej ilości zdjęć do pełnej diagnostyki i postawienia właściwego rozpoznania.

Radiologicznie w chorobie zwyrodnieniowej możemy zaobserwować zmiany: osteofity1, zwężenie szpary stawowej2 czy zniekształcenie głowy kości udowej3.

Tomografia komputerowa (TK,CT)

Fot.1 Skan TK stawów biodrowych

Badanie szczegółowe układu narządu ruchu. Wymagane jest skierowanie od lekarza. Dobrze obrazuje tkankę kostną, gorzej i mniej szczegółowo tkanki miękkie tj. mięśnie, więzadła, ścięgna czy łąkotki. Wykonywane dodatkowo w szczególnych sytuacjach, np. guzach kości, przy ocenie kąta szyjkowo-trzonowego, przodowygięcia kości udowej w dysplazji. Doskonałe w przypadku wątpliwości w obrazie RTG czy doszło do złamania- jest to badanie bardziej szczegółowe, ale należy pamiętać, że nie powinno się  go wykonywać w pierwszej kolejności. Posiada również możliwość wykonania rekonstrukcji trójwymiarowej kości badanej części ciała.

Fot.2 Skan rekonstrukcji 3D w TK stawów biodrowych

USG

Wartość i przydatność ultrasonografii w przypadku rozpoznawania choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego u osób dorosłych jest niska. Z kolei u niemowlaków jest to podstawowe badanie do oceny wykształcenia i struktury stawów biodrowych. U dorosłych najbardziej przydatnym aspektem USG stawu biodrowego jest ocena obecności płynu w stawie- badanie wykonywane często po endoprotezoplastyce, badanie dynamiczne, które pozwala na ocenę tkanek miękkich otaczających staw biodrowy podczas ruchu w stawie.

Rezonans magnetyczny (MRI)

Fot.3 Skan z MRI stawów biodrowych

Jest najdokładniejszym badaniem tkanek miękkich, w tym chrząstek stawowych, więzadeł oraz np. obrzęku szpiku po urazach. Nieoceniony w sytuacji podejrzenia i oceny postępowania jałowej martwicy głowy kości udowej, ocenie obrąbka stawu biodrowego w przypadkach jego uszkodzenia. Wykonanie badania nie wymaga skierowania od lekarza, natomiast trzeba pamiętać, że w przypadku wszczepionych sztucznych metali u pacjenta- konieczne jest dostarczenie certyfikatów pozwalających na wykonanie badania. Obecnie większość wszczepionych implantów jest nieferromagnetyczna- oznacza to, że podczas badania nie rozgrzewają się i pozwalają na bezpieczne wykonanie badania. Jeśli pacjent posiada wszczepione implanty i planuje wykonać badanie rezonansu- powinien zgłosić się do miejsca gdzie były one wszczepiane, aby uzyskać wymagany certyfikat.